edebi metin

Edebî metin: İnsanların iç dünyasında zevk uyandırmak ve onları etkilemek için ortaya konulan edebi yazılardır. Şair ve yazarlar bu etkiyi gerçekleştirmek için kelimeler üzerine yoğun ve derin anlamlar yükler, kimisi şekil açısından bunu yakalamak ister kimi de anlam açısından ...

Edebi metinlerde amaç sadece anlamları sunmak değil aynı zamanda kişiyi etkilemek amaçların en başında gelir. Şair ve yazarlar hayal dünyasını düşünceleriyle yoğunlaştırır ve bunu yazıya döker. Edebi metinleri anlamak için söz ve terkipler, edebi tarzlar hakkında ön bilgie sahip olunmalıdır yoksa işin içinden çıkılamaz. Çünkü okur ilk okuyuşunda anladığını ve keyif aldığını sanar ama işin aslı görünüşte ki gibi değil kelimelerin içine gizlenen derin düşüncelerdir.

----------------------------------------------------------------------

Bir başka ifadeyle edebi metin, duygu düşünnce ve hayallerin insanda heyecan ve hayranlık uyandıracak şekilde ve estetik bir yapı içinde söylenmesi ve yazılması ile oluşan edebiyat ürünlerine denir.

Özellikler:
1.İşlenmiş bir dil ve anlatımla oluşur.
2.İnsanda güzel duygular,hayaller ve zevkler uyandırır.
3.İnsanın duygu düşünce ve hayallerini besler.
4.Ait oldugu toplumun sosyal ve kültürel özelliklerini taşır.

------------------------------------

METİN NEDİR?

Metin, belirli bir iletişim bağlamında, bir ya da birden çok kişi tarafından sözlü ya da yazılı olarak üretilen anlamlı bir yapıdır. Metin çok farklı düzeylerde dille iletişimde bulunmak amacıyla cümlelerden oluşan, cümlelerle oluşturulan anlatma ve anlaşma aracıdır.

Metnin oluşumunda sesten paragrafa dil birimleri kullanılır.

Edebi Metin Nedir?

Edebî metinlerde dil, bilgi aktarmak veya öğretmek amacıyla kullanılmaz. Kelimeler, günlük hayatta, herkesin bildiği, alışılmış anlamlarıyla değil, yazarın okuyucuya sunmak istediklerine göre yeni anlamlar yüklenir.

Edebî Metinler İle Bilimsel Metinlerin Farkı

Bu bakımdan anlatmaya bağlı edebî metinler ile bilimsel metinler birbirinden farklıdır. Bilimsel metinlerde anlam herkes için aynıdır. Hiçbir yerde ve durumda değişmez. "Akdeniz'in bitki örtüsü makidir." gibi bir cümle herkes tarafından aynı şekilde algılanır. Ancak edebî metinlerde, okuyucunun o anda içinde bulunduğu ruh hâli, dünya görüşü, bilgi ve kültür seviyesi edebî metnin anlamını değiştirir. Çünkü edebî metinlerdeki sözler veya söz grupları yalnızca sözlük anlamlarıyla metinde yer almazlar; bulundukları bağlama(ortama) göre anlam değeri kazanırlar.

Edebî metinler yan anlam bakımından zengindir. Kelimeler ve kelime grupları, metin içerisinde farklı anlamlar kazanır. Bu nedenle edebî metinler anlam bakımından zenginleşir. Tek bir anlamları bulunmaz, okuyucunun bilgisi, görgüsü, psikolojik durumuna göre yeniden anlamlandırılır ve yorumlanırlar.

Anlam, Anlama, Anlatım, Yorum ve Yorumlama

Bir metnin yorumundan söz edebilmek için, onun anlamı üzerinde durmak gerekir.

Anlam, iletişim esnasında, iletinin, alıcıda uyandırdığı her türlü etkidir. Anlam, anlatımla gerçekleşir.

Anlatım ise; düşüncenin, duygunun kısacası anlamın sözle, davranışla, jest ve mimiklerle alıcıya ulaştırılmasıdır.

Anlatmak insan için vazgeçilmez bir ihtiyaçtır. Bunun oluşması için bir gönderici (yazar), bir alıcıya (okuyucuya) ve bir iletiye (mesaja) ihtiyaç vardır. Bu iletinin alıcı tarafından tam olarak algılanabilmesi için alıcı ile gönderici arasında dil ve kültür birlikteliğine, alıcının bilgi bakımından donanımına ihtiyaç vardır. Bu bakımdan ileti ile alıcı arasında bir bağın bulunması gerekir.

Okuyucunun metni yeniden anlamlandırma, değerlendirme va adlandırmasına yorum denir.

Edebî metinler okuyucunun kültürüne, anlayışına, zevkine, içinde bulunduğu psikolojik duruma göre yeni anlam değerleri kazanırlar.

Anlam değerleri her okuyucuda ve her okunduğunda yenilenir. Bu bakımdan edebî metinlerin bir tek anlamları yoktur. Her okunduğunda yeniden anlam kazanır, yeniden yorumlanırlar. Bu da kurmaca oluşlarından ve yan anlam bakımından zenginliklerinden kaynaklanır.

Anlatmaya bağlı edebî metinlerde yazarlar, dış dünyadan aldıkları izlenimleri bir tema çevresinde kurmaca bir yapı ile anlatırlar. Kurmaca gerçek olmayan demektir. Onların da kendi içerisinde dereceleri vardır. Dış dünyada yaşanan gerçek bir olayın anlatıldığı ve gerçeklik iddiası taşıdığı metinler, tarih veya hatıradır.