Hayattan alınan herhangi bir olguyu, kendi doğal çevresi ve akışı içinde ya da gerçeğe en yakın biçimde hazırlayan yapay bir yerde işleyen, belirli bir amacı yansıtan film. Sinema tarihinin ilk filmleri belgesel filmlerdir. Sinemanın mucidi sayılan Lumiere kardeşler dünyanın çeşitli yerlerinde çektikleri belgesel nitelikli filmleri sinemalarda göstererek bu türün öncüsü olmuşlardır.
20. yüzyılın başında belgesel filmler daha çok siyasî propaganda amacıyla çekilmiştir. Rusya’daki Bolşevikler, düşüncelerini yaymak için belgesel filmler çekmişler ve Rusya’nın çeşitli bölgelerinde göstermişlerdir. 1922 yılında Robert Flaherty’nin çektiği Kuzeyli Nanook adlı film, modern anlamda belgesel filmlerin ilk örneği oldu. Flaherty filminde Eskimoların yaşamını anlatıyordu. İkinci Dünya Savaşı sırasında belgesel sinema tekrar propaganda aracı olarak kullanıldı. Özellikle Naziler, çektikleri filmlerle kendilerine taraftar toplamaya ve düşmanlarını korkutmayı amaçladılar. 1960′lı yıllarda ise, özellikle İngiltere’de gündelik hayatı gösteren belgeseller yaygınlaştı. 1970′li yıllarda televizyonun evlere girmesiyle, belgesel filmler geniş kitleler tarafından seyredilme olanağı buldu ve yaygınlaştı.
Türkiye’de belgesel sinemanın ilk örneği, 1914 yılında Fuat Uzkınay tarafından çekilen Rus Abidesinin Yıkılışı adlı film oldu. Daha sonra belgesel film çalışmaları Türk Silâhlı Kuvvetler bünyesinde geliştirildi. 1934 yılında da Sovyet yönetmen Sergey Yutkeviç Türkiye’nin Kalbi Ankara adında bir belgesel film çekti.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder